Günlük Olarak Takip Etmeniz Gereken 5 Finansal APG

Şirketinizin finansal performansını düzenli olarak takip etmek hayati önem taşır ve bu sadece zorlu ekonomik zamanlarda alınan bir acil durum önlemi olmamalıdır. Dinamik olarak takipte kalma, çevikliğinizi ve kendinize güveninizi artırır. Fırsatları yakalamak için hızlı hareket etmenizi veya ufukta zorluklar gördüğünüzde gerekli önlemleri almanızı sağlar.

Finansal anahtar performans göstergelerini (APG) takip etmek, işinizin gelecekteki büyümesini tahmin etmenize ve ortaklar, bankalar, yatırımcılar, tedarikçiler ve müşterilerle olan ilişkilerinize yön vermenize olanak tanır. İşte takip etmeniz gereken 5 APG.

1. İşletme Sermayesi Gereksinimi

İşletme Sermayesi Gereksinimi veya kısaca İSG nedir?

İSG, bir işletmenin yapacağı ödemeler ile alacağı ödemeler arasındaki boşluğu finanse etmek için gerekli kaynak ihtiyacını gösterir. Ayrıca, üretim döngüsünün kesintisiz devam edebilmesi için bir şirketin yaptığı harcamalar ve aldığı borçların geri ödemesine yönelik operasyonel sermaye ihtiyacı anlamına gelir.

İSG şirketinizin nakit pozisyonunun gerçek zamanlı bir değerlendirmesidir. İSG sayesinde alacaklarınızda bir gecikme olması durumunda veya ödemelerinizi alamamanız halinde, bu (öngörülemeyen) durumlarla başa çıkıp çıkamayacağınızı, ve çıkabilirseniz ne ölçüde başa çıkabileceğinizi kestirebilirsiniz.

İSG nasıl hesaplanır?

Net işletme sermayesi gereksinimi = stoklar + alacak hesapları – borç hesapları

İpucu: Negatif yani 1’den az bir İSG, operasyonlar için gerekli giderlerin ticari faaliyetlerden sağlanan kaynakları aştığını gösterir. Tersine, pozitif, yani 1,5 ile 2 arasında bir İSG, şirketin kısa vadeli ihtiyaçlarını karşılamak için uzun vadeli kaynaklarından harcamasına gerek olmadığının bir işaretidir. İşletme sermayesi gereksinimi hakkındaki özel makalemizi okuyarak daha fazla bilgi edinebilirsiniz .

2. Borç oranı

Borç oranı nedir?

Bir işletmenin varlıklarının borçla finanse edilen kısmının oranıdır. Bu oran, işletmenizin kaldıraç potansiyelini gösterir.

Şirketinizin borç seviyesini takip etmek çok önemlidir. Borç bilgilerine hâkim olmak geleceğe gönül rahatlığıyla bakmanızı ve bilgiye dayalı kararlar alabilmenizi sağlar. Örneğin, işinizi büyütmek için belirli bir makineyi satın almanız şart. Durum böyleyse, satın alma işlemini yeni bir krediyle veya firmanızın sermayesine ortak olacak yeni yatırımcıları davet ederek finanse etmeyi seçebilirsiniz.

Bu çok farklı iki stratejinin, işiniz üzerinde farklı etkileri olacaktır. Dolayısıyla da kararlarınızı farklı nicel göstergelerle desteklemeniz gerekir. Borç oranını hesaplamak aynı zamanda nakit akışınız ve finansal bağımsızlığınız hakkında da fikir verir.

Borç oranı nasıl hesaplanır?

Borç Oranı = toplam borçlar / toplam varlıklar

İpucu: Yüzde olarak ifade edilen borç oranı, toplam borcun toplam varlıklara oranıdır. %100'den büyük bir borç oranı, bir şirketin varlıklarından daha fazla borcu olduğunu, %100'den küçük bir borç oranı ise bir şirketin borçtan daha fazla varlığa sahip olduğunu gösterir.

3. Başa baş noktası

Finansal olarak başa baş noktası ne demektir?

Başa baş noktası, para kazanmaya başlayacağınız eşiği gösteren önemli bir göstergedir.

Bir işe girişmeden önce hedeflenen başa baş noktası, iş faaliyete geçtikten sonra genelde önemsenmez. Aslında bu APG’nin düzenli olarak kontrol edilmesi gerekir. Çünkü bu gösterge, daha yüksek tedarikçi maliyetlerinden daha yüksek ücretlere kadar farklı faktörlerdeki değişimlere göre sürekli değişir.

Başa baş noktası nasıl hesaplanır?

Başa baş noktası = sabit giderler / brüt kâr marjı

İpucu: Gelirler toplam maliyetlere eşit olduğunda başa baş noktasına ulaşılır. Bu göstergeye dayanarak, daha erken kâr elde etmek için üretim maliyetlerinizi ayarlayabilirsiniz.

4. Nakit akışı

Nakit akışı nedir?

“Nakit akışı” bir işletmeye giren ve çıkan para hareketlerini ifade eder (örneğin operasyonlardan, yatırımlardan ve finansmandan kaynaklanan). Serbest nakit, sahip olduğunuz ve kullanmakta olduğunuz veya kullanabileceğiniz nakit miktarı demektir.

Nakit akışı tahmini, bu hareketlerin ileriye yönelik projeksiyonlarına dayanır. Tahmininizi düzenli olarak, örneğin haftalık hatta günlük olarak güncellemek, ileriye yönelik harcama ve gelir değerlendirmelerinizin, işletmenizin gerçek durumuyla uyumlu olmasını sağlar.

Nakit akışı nasıl hesaplanır?

Serbest nakit akışı = net gelir + yıpranma payı/amortisman – işletme sermayesi ihtiyacındaki değişim – sermaye harcamaları

Tip: Nakit akışı tahmini her zaman değişir ve bu nedenle en az haftada bir olmak üzere düzenli olarak gözden geçirilmelidir.

5. Kâr marjı

Kâr marjı nedir?

Satışların yüzde kaçının kara dönüştüğünü gösterir. Birkaç tür kâr marjı vardır. Bunlardan temel olanlar:

Brüt kâr marjı: ürün satışlarıyla bağlantılı gelir ile satılan malların maliyeti arasındaki fark (SMM).
Faaliyet kâr marjı: bir işletmenin toplam gelirlerinden, değişken maliyetler ödendikten sonra, ancak vergi veya faiz giderleri düşülmeden önce elde ettiği kârın yüzdes
Net kâr marjı: bir işletmenin toplam gelirinden, değişken maliyetler, vergi veya faiz ödemeleri düşüldükten sonra kalan kârın yüzdesi

Bu APG’leri şirketinizin ürettiği kârı tahmin etmek için kullanabilirsiniz. Marj, şirketin büyüklüğü ve üretilen mal miktarı gibi farklı faktörler tarafından belirlenir. Genel olarak bakıldığında, satış hacmi arttıkça kâr marjı da artar.

Kâr marjı nasıl hesaplanır?

Brüt kâr marjı = toplam gelir – satılan malların maliyeti (SMM)

Faaliyet kâr marjı = faaliyet kârı / gelirler

Net kâr marjı = net kâr / net gelir

Tip: Nakit akışı tahmini gibi kâr marjı tahmini de üretim miktarından üretim maliyetlerine kadar, geniş bir yelpazedeki birçok faktöre bağlı olarak her zaman değişir. Bu APG’yi daha çok günlük olarak takip etmek, hızlı ayarlamalar yapabilmenize imkân sağlar.

Bu göstergeleri yakından takip etmek, işinizin kontrolünü elinizde tutmanıza olanak tanır ve vermeniz gereken tüm stratejik kararları sağlam bir temele oturtmanızı sağlar. İşletmenizin ticari finansal durum analizi ve takibi hakkında daha fazla ipucu ve tavsiye için “Finansal performans analizinizi iyileştirin” başlıklı e-kitabımızı indirin.